Binh pháp Tôn Tử hay Binh pháp Ngô Tôn Tử là một tác phẩm kinh điển về chiến lược quân sự của Tôn Vũ, một tướng quân, nhà chiến lược và triết gia sống vào cuối thời Xuân Thu (khoảng thế kỷ 5 Trước Công Nguyên) ở Trung Quốc cổ đại. Tác phẩm này được coi là một trong những luận thuyết quân sự có ảnh hưởng nhất trong lịch sử Đông Á và phương Tây.

Nội dung chính Binh pháp Tôn Tử

Binh pháp Tôn Tử bao gồm 13 chương, mỗi chương tập trung vào một khía cạnh khác nhau của chiến tranh và chiến lược quân sự. Các chủ đề chính bao gồm:

Kế hoạch: Tầm quan trọng của việc lập kế hoạch cẩn thận, đánh giá tương quan lực lượng và các yếu tố quyết định thắng bại trước khi giao chiến. Nhấn mạnh tầm quan trọng của việc tính toán trước khi hành động, đánh giá năm yếu tố (Đạo, Thiên, Địa, Tướng, Pháp).

Tác chiến : Nhấn mạnh hiệu quả và tốc độ trong chiến tranh, tránh kéo dài thời gian giao tranh vì gây tốn kém và bất lợi. Chi phí của chiến tranh và cách tiến hành hiệu quả.

Mưu phạt: Ưu tiên việc dùng mưu lược để khuất phục địch mà không cần giao chiến, hoặc hạn chế tối đa tổn thất khi tấn công. Chiến thắng mà không cần giao chiến là cao nhất. Chiến thắng tốt nhất là không cần giao tranh, mà dùng mưu lược khuất phục đối phương.

Hình : Tầm quan trọng của việc xây dựng thế trận vững chắc, phòng thủ kiên cố trước khi nghĩ đến tấn công. Tận dụng thế mạnh và che giấu điểm yếu.

Thế : Sử dụng sức mạnh tập trung và thời cơ để tạo ra lợi thế chiến lược, so sánh với việc điều khiển dòng nước. Tạo ra và khai thác “thế” trong chiến đấu.

Hư thực: Nghệ thuật dùng mưu kế để làm rối loạn đối phương, tạo ra sự bất ngờ và tấn công vào những điểm yếu của địch. Linh hoạt, đánh vào chỗ trống của địch.

Quân tranh: Sự khó khăn và nguy hiểm của việc tranh giành vị trí chiến lược, nhấn mạnh tầm quan trọng của tốc độ và bất ngờ. Nghệ thuật cạnh tranh trực tiếp.

Cửu biến : Sự linh hoạt và khả năng thích ứng với các tình huống khác nhau trên chiến trường. Ứng biến tùy tình huống.

Hành quân: Các nguyên tắc và lưu ý khi di chuyển quân đội qua các địa hình khác nhau. Di chuyển quân đội và quan sát địch.

Địa hình : Tầm quan trọng của việc hiểu rõ địa hình và cách tận dụng nó để giành lợi thế. Tận dụng địa lý.

Cửu địa: Phân tích chín loại địa hình khác nhau và cách ứng xử phù hợp với từng loại. 9 loại địa hình chiến trường.

Hỏa công : Sử dụng hỏa công như một biện pháp tấn công đặc biệt, nhưng cần cân nhắc kỹ lưỡng các yếu tố liên quan. Sử dụng yếu tố hỏa công.

Dụng gián : Tầm quan trọng của việc sử dụng gián điệp để thu thập thông tin và gây rối loạn hàng ngũ địch. Tầm quan trọng của tình báo.

Các nguyên tắc cốt lõi:

Tránh giao chiến khi không cần thiết: Tôn Tử nhấn mạnh rằng chiến thắng tốt nhất là chiến thắng mà không cần đổ máu.

Biết mình biết người: Hiểu rõ điểm mạnh, điểm yếu của cả mình và đối phương là yếu tố then chốt để giành chiến thắng.

Tạo thế bất ngờ: Tấn công vào những nơi đối phương không ngờ tới và vào thời điểm họ không chuẩn bị.

Tập trung lực lượng: Dồn sức mạnh vào những điểm then chốt để tạo ra ưu thế quyết định.

Linh hoạt và thích ứng: Thay đổi chiến lược và chiến thuật tùy theo tình hình thực tế.

Tiết kiệm nguồn lực: Tránh lãng phí binh lực và của cải trong chiến tranh.

Ảnh hưởng:

Binh pháp Tôn Tử không chỉ có ảnh hưởng sâu rộng đến nghệ thuật quân sự ở Đông Á mà còn được nghiên cứu và ứng dụng trong nhiều lĩnh vực khác như kinh doanh, chính trị, thể thao và quản lý. Các nguyên tắc chiến lược của Tôn Tử vẫn còn nguyên giá trị và được coi là nền tảng cho tư duy chiến lược hiện đại.