Phật Ấn và Tô Đông Pha

Dưới đây là một số câu chuyện tiêu biểu thể hiện sự tương tác đặc biệt giữa hai vị này:

Bài thơ “Tám gió thổi không lay” và chữ “Phóng thí”:

Tô Đông Pha sau khi làm một bài thơ rất đắc ý, tự cho rằng tâm mình đã đạt đến cảnh giới “tám gió thổi không lay” (ám chỉ tám điều thị phi, khen chê, lợi hại của thế gian không động đến tâm). Ông gửi bài thơ cho Phật Ấn đang trụ trì tại chùa Kim Sơn để khoe. Bài thơ có ý tứ như sau:

Đảnh lễ bậc Giác Ngộ giữa trời,

Hào quang chiếu sáng khắp muôn nơi.

Tám gió thổi chẳng lay động chút,

Ngồi vững tòa sen tỏa sáng ngời.

Sau khi xem xong, Phật Ấn chỉ cầm bút phê hai chữ to tướng: “Phóng thí”, nghĩa là… đánh rắm.

Tô Đông Pha nhận được thư, vô cùng tức giận, lập tức vượt sông đến chùa để chất vấn Phật Ấn. Vừa gặp Thiền sư, ông liền lớn tiếng: “Bài thơ của tôi có gì sai mà ngài lại phê như vậy?”.

Phật Ấn cười và nói: “Ông nói ‘tám gió thổi không động’, vậy mà chỉ một cái ‘phóng thí’ đã thổi ông bay qua cả một dòng sông đến đây rồi!”.

Câu chuyện này cho thấy Tô Đông Pha vẫn còn chấp vào lời khen, chê, tâm vẫn còn động chứ chưa đạt đến cảnh giới bất động như ông tưởng.

Thấy Phật và thấy phân bò:

Một lần, Tô Đông Pha đến chùa Kim Sơn đàm đạo với Phật Ấn. Ông hỏi: “Trong mắt ngài, tôi là người như thế nào?”.

Phật Ấn nhìn Tô Đông Pha và đáp: “Trong mắt tôi, ông là một vị Phật”.

Tô Đông Pha nghe vậy rất đắc ý, liền hỏi ngược lại: “Vậy trong mắt tôi, ngài là người như thế nào?”.

Phật Ấn thản nhiên trả lời: “Trong mắt tôi, ông là một đống phân bò”.

Tô Đông Pha vô cùng tức giận, cho rằng Phật Ấn cố ý sỉ nhục mình. Về nhà, ông kể lại chuyện này cho em gái là Tô Tiểu Muội. Sau khi nghe xong, Tô Tiểu Muội đã cười và giải thích: “Ca ca thua rồi! Tâm của Phật thì thấy Phật, tâm của người phàm thì thấy phân bò. Lời của Phật Ấn cho thấy tâm của ngài là Phật, còn lời của ca ca lại phản ánh tâm của ca ca đấy!”. Lúc này, Tô Đông Pha mới ngộ ra ý sâu xa của Phật Ấn.

Chiếc áo cà sa và đai ngọc:

Trong một lần khác, Tô Đông Pha và Phật Ấn cùng nhau du ngoạn. Họ (hẹn ước) rằng ai thua trong cuộc đối đáp sẽ phải tặng cho người kia vật quý trên người. Kết quả, Tô Đông Pha thua và phải tặng chiếc đai ngọc quý của mình cho Phật Ấn. Phật Ấn liền cởi chiếc áo cà sa đang mặc tặng lại cho Tô Đông Pha.

Hành động này thể hiện sự phóng khoáng, không chấp vào vật chất của cả hai. Chiếc đai ngọc tượng trưng cho danh vọng, địa vị mà Tô Đông Pha trân trọng, còn chiếc áo cà sa lại là biểu tượng của sự tu hành, giản dị mà Phật Ấn theo đuổi. Việc trao đổi này mang ý nghĩa sâu sắc về sự khác biệt trong quan niệm sống của hai người, nhưng không hề ảnh hưởng đến tình bạn của họ.

Cùng nhau thưởng nguyệt:

Tô Đông Pha và Phật Ấn thường cùng nhau ngắm trăng và đàm đạo. Một lần, trăng sáng vằng vặc, Tô Đông Pha hứng chí làm thơ:

Trăng sáng như gương treo đỉnh tháp, Sao thưa tựa hạt rải sân nhà.

Phật Ấn nghe xong liền cười và nói: “Ánh trăng vốn tròn đầy, sao lại ví như gương treo đỉnh tháp? Sao vốn vô số, sao lại ví như hạt rải sân nhà? Tâm ông vẫn còn bị hình tướng trói buộc!”.

Câu chuyện này cho thấy Phật Ấn luôn tìm cách nhắc nhở Tô Đông Pha vượt lên trên những hình thức bên ngoài để đạt đến sự thấu hiểu sâu sắc hơn về bản chất của sự vật.

Những câu chuyện về Phật Ấn và Tô Đông Pha không chỉ mang tính giải trí mà còn ẩn chứa những bài học sâu sắc về Thiền, về cách nhìn nhận cuộc sống và về tình bạn chân thành. Họ là những người bạn đồng hành trên con đường tìm kiếm chân lý, dù phương pháp tiếp cận có khác nhau nhưng tấm lòng hướng thiện và sự trân trọng lẫn nhau thì không hề thay đổi.

Những khía cạnh nổi bật trong mối quan hệ giữa Phật Ấn và Tô Đông Pha

Bạn bè không câu nệ tuổi tác: Dù Phật Ấn lớn hơn Tô Đông Pha vài tuổi, họ vẫn là những người bạn tâm giao, không câu nệ tuổi tác hay địa vị xã hội (một người là thiền sư đức cao vọng trọng, một người là quan lại, văn nhân nổi tiếng).

Đối đáp Thiền vị: Các giai thoại giữa hai người thường mang màu sắc hài hước, dí dỏm nhưng ẩn chứa những triết lý sâu xa của Thiền tông. Phật Ấn thường dùng những lời lẽ giản dị, gần gũi để “bẻ gãy” sự tự mãn và khai mở tâm trí cho Tô Đông Pha.

Sự trân trọng tài năng của nhau: Dù có những cuộc tranh luận nảy lửa, cả hai đều công nhận và trân trọng tài năng của đối phương. Tô Đông Pha ngưỡng mộ sự uyên bác và trí tuệ Thiền tông của Phật Ấn, trong khi Phật Ấn cũng đánh giá cao tài văn chương và sự thông minh của Tô Đông Pha.

Ảnh hưởng lẫn nhau: Mối giao hảo với Phật Ấn đã có ảnh hưởng không nhỏ đến tư tưởng và nhân sinh quan của Tô Đông Pha, giúp ông có cái nhìn sâu sắc hơn về Phật pháp và cuộc đời. Ngược lại, sự nổi tiếng và tài năng của Tô Đông Pha cũng góp phần lan tỏa những câu chuyện về Phật Ấn.

” Phải có trí tuệ, dù nhỏ bé cũng được; nhưng phải là của mình ” – Maksim Gorky

 Hãy đặt nền móng cho sự hợp tác bằng cách gọi cho tôi

(Mr Hoàng)  Hotline: 0374585868

Website: VOIMT.COM